Agenda

Derbyn ymddiheuriadau am absenoldeb.

Awdurdodi’r Cadeirydd i lofnodi cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 5 Rhagfyr 2024 fel cofnod cywir.

Derbyn unrhyw ddatganiadau o ddiddordeb gan Aelodau yn ymwneud ag eitemau i’w hystyried ar yr agenda.

Derbyn unrhyw gyhoeddiadau gan Gadeirydd y Cyngor.

Derbyn unrhyw gyhoeddiadau gan yr Arweinydd.

A wnaiff y cyngor sicrhau nad oes unrhyw un o'i fuddsoddiadau cronfa bensiwn mewn perygl o fod o fudd i gwmnïau a allai fod yn gysylltiedig â throseddau rhyfel posibl, o ystyried y dystiolaeth gyfreithiol gynyddol o weithredoedd hil-laddiad sy'n cael eu cyflawni yn erbyn poblogaeth Gaza? Mae'n bwysig bod y Cyngor yn amddiffyn ei bensiynwyr presennol a'r dyfodol rhag unrhyw risg bod eu harian wedi'i fuddsoddi mewn gweithgarwch o'r fath yn fwriadol.

Mae Polisi Cludiant rhwng yr Ysgol a’r Cartref wedi’i diweddaru yn datgan:

“Ni fydd hawl gan blentyn/plant i dderbyn cludiant am ddim o’r ysgol i’w cartref os yw rhieni / gofalwyr yn arfer eu hawl i ddewis ysgol nad yw eu hysgol dalgylch. ?

Fodd bynnag mae Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru 2008 yn nodi:

"Mae'r pellteroedd a grybwyllir yng ngholofn 2 (priodoldeb yr ysgol) y tabl yn yr adran hon i'w mesur gan y llwybr byrraf sydd ar gael."  

Yn benodol, nid oes cyfeiriad at ddalgylchoedd fel amod ar gyfer y gofyniad hwn. O ystyried hyn, hoffwn ofyn: A all deiliad y portffolio gadarnhau, os yw disgybl yn byw yn agosach at ysgol sydd y tu allan i'w dalgylch dynodedig, y bydd cludiant yn dal i gael ei ddarparu yn unol â'r Mesur Teithio i Ddysgwyr ac os na, a all deiliad y portffolio esbonio sut mae'r polisi hwn yn bodloni gofynion y Mesur Teithio i Ddysgwyr (Cymru)?

Yn 2024, cynhaliais arolwg o holl Awdurdodau Lleol Cymru i gael gwybod am eu darpariaeth o gaeau chwarae.  Ymatebodd pob cyngor heblaw am Sir y Fflint yn briodol. Yn benodol, roedd gen i ddiddordeb mewn darpariaeth caeau chwarae 3G, sef y cae pêl-droed artiffisial o ansawdd uchel sy'n rhoi’r cyfle i chwarae ym mhob tywydd ac sy'n bodloni gofynion pêl-droed.

Mae’r canlyniadau i’w gweld yn y tabl sydd wedi’i atodi.

0 cae pêl-droed 3G maint llawn ym Mhowys. 61 mewn mannau eraill yng Nghymru.

Dim ond 2 gae pêl-droed 3G llai ym Mhowys, ond nid yn Llanfair Caereinion, fel yr oedd y Cyngor yn falch iawn o’i gyhoeddi ym mis Chwefror 2022.  Mae hyd yn oed y ddau gae 3G hyn ag oriau agor cyfyngedig iawn ar benwythnosau, sy'n golygu nad yw’n hawdd o gwbl eu llogi.

Pam fod y cyngor hwn wedi methu pêl-droedwyr ar lawr gwlad, yn enwedig y miloedd o ferched a bechgyn sy'n cael eu sesiynau hyfforddi a'u gemau wedi'u canslo bob wythnos gydag ychydig iawn o ddewisiadau eraill ym Mhowys, a beth y mae'n bwriadu ei wneud am y sefyllfa ar gyfer y dyfodol?

Pryd ydych chi'n mynd i osod wyneb newydd ar fy ffordd er mwyn i mi allu mynd i siopa a mynychu apwyntiadau yn yr ysbyty heb fod yn bryderus fy mod yn mynd i ddistrywio fy nghar yn gyrru trwy dyllau ofnadwy yn y ffordd?

Cymeradwyo penderfyniad Treth y Cyngor a gosod Treth y Cyngor ar gyfer 2025/26.

Ystyried trosglwyddiadau’r gyllideb sydd angen cymeradwyaeth y Cyngor.

Ystyried Datganiad Polisi Cyflogau.

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cyfreithiol a Swyddog Monitro.

Pwyllgor Rheilffordd Arfordir y Cambrian

Ystyried gwneud penodiad i’r Pwyllgor hwn.  Mae’r Pwyllgor sy’n cwrdd dwywaith y flwyddyn yn cael ei rhedeg gan Gyngor Gwynedd.  Y Cynghorydd ar gyfer Machynlleth sydd wedi bod y cynrychiolydd ar gyfer Powys ers nifer o flynyddoedd.

Bu farw dros 100 o bobl ar ffyrdd Powys yn y 10 mlynedd hyd at 2024, gan wneud ein ffyrdd ymhlith y rhai mwyaf peryglus yn y DU.

Ym mis Mawrth 2024, cafodd adroddiad "Yr Argyfwng Diogelwch ar y Ffyrdd ym Mhowys" ei baratoi ar gais Gweinidog Priffyrdd Cymru ac fe'i cymeradwywyd gan Gabinet Powys. Fe'i hysgrifennwyd gan y Cyng, Jackie Charlton a Richard Church, gyda chymorth Priffyrdd Powys a Heddlu Dyfed Powys. Cafodd ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru.

Er gwaetha'r adroddiad, mae marwolaethau ac anafiadau difrifol ar gefnffyrdd gwledig ym Mhowys yn parhau, ac nid yw'r argymhellion yn yr adroddiad wedi eu mabwysiadu eto.

Mae 73.5% o wrthdrawiadau difrifol ym Mhowys yn digwydd ar ffyrdd sydd â therfynau cyflymder cenedlaethol, yn bennaf ar gefnffyrdd.

Mae 35% o wrthdrawiadau angheuol yn ardal Heddlu Dyfed Powys yn cynnwys beicwyr modur, gyda 48% o'r rhain yn digwydd ym Mhowys.

Amcangyfrifwyd bod cost pob anaf angheuol ar y ffordd yn y DU yn £2,527,520 yn 2022, yn ogystal ag effeithiau personol enfawr o drawma a phrofedigaeth.

Nod treial PRIMES (Gwybodaeth Canfyddiadol am Feicwyr ar gyfer Gwneud y Mwyaf o Arbenigedd a Mwynhad) yn yr Alban oedd gwella diogelwch beiciau modur trwy ddefnyddio marciau ffordd arbennig i arwain beicwyr modur drwy droeon. Mae mwy o wybodaeth am PRIMES ar gael ar y gwefannau canlynol: Project PRIME gains international recognition from road safety experts — Road Safety Trust a New road markings transform behaviour of motorcyclists on bends | Transport Scotland

Dyma’r prif ganfyddiadau:

1. Dangosodd y treial fod marciau ffordd PRIMES wedi cael effaith gref, barhaus ar ymddygiad beicwyr.  Roedd beicwyr modur wedi addasu eu cyflymder, eu safle a'u brecio yn fwy effeithiol wrth agosáu at droeon.
2. Arsylwyd dros 32,000 o feiciau modur yn ystod y treial. Dangosodd y data fod beicwyr modur yn fwy tebygol o fod yn y safle cywir ac o addasu eu cyflymder yn briodol pan oedd marciau PRIMES yn bresennol.
3. Ni ddangosodd y treial unrhyw effeithiau negyddol ar ymddygiad beiciwr. Yn hytrach, darparwyd tystiolaeth sylweddol bod marciau'r PRIMES wedi helpu i wella diogelwch i feicwyr modur.
4. Cynhaliwyd y treial mewn 22 safle yn Ucheldir Gorllewin yr Alban, gan gynnwys llwybrau poblogaidd ar gyfer beicwyr modur. Roedd y canlyniadau'n gyson ar draws gwahanol leoliadau.
5. Datblygwyd y prosiect gan feicwyr modur ar gyfer beicwyr modur.
6. Yn 2024 derbyniodd Prosiect PRIMES wobr diogelwch y ffordd Tywysog Michael gan yr Ymddiriedolaeth Diogelwch ar y Ffyrdd.

Mae'r canfyddiadau hyn yn awgrymu y gallai gweithredu system marcio ffyrdd PRIMES ym Mhowys wella diogelwch beiciau modur ar ffyrdd gwledig.

Cynnig y Cyngor

1. Mae'r Cyngor hwn yn cymeradwyo'r adroddiad "Yr Argyfwng Diogelwch ar y Ffyrdd ym Mhowys".
2. Mae'r Cyngor hwn yn cydnabod bod beicwyr modur yn defnyddio ffyrdd Powys ac mae am weithio gyda nhw i sicrhau bod ein ffyrdd yn ddiogel i bawb.
3. Mae’r Cyngor hwn am gymryd penderfyniad i weithio gyda'n partneriaid yn Asiantaeth Cefnffyrdd Cymru, Heddlu Dyfed Powys ac eraill i dynnu sylw at beryglon gyrru ar ffyrdd gwledig a hyrwyddo gyrru mwy diogel.  ...  gweld testun llawn yr agenda ar gyfer eitem 12.

Mae Ysbyty Bronglais yn Aberystwyth yn darparu gwasanaethau gofal iechyd hanfodol i gleifion yng Ngheredigion, Powys a'r Canolbarth ehangach. Yn ddiweddar codwyd pryderon unwaith eto am y posibilrwydd o gwtogi gwasanaethau yn yr ysbyty gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda - y tro hwn gyda chwtogiad yn gwasanaethau strôc. Mae'r gr?p Diogelu Gwasanaethau Bronglais yn gweithio i ddiogelu'r gwasanaethau hanfodol hyn a sicrhau bod darpariaeth gofal iechyd yn cael ei cynnal ar gyfer y rhanbarth.

Cynnig:

Mae'r Cyngor hwn yn cefnogi ac yn annog, mewn egwyddor, waith y gr?p Diogelu Gwasanaethau Bronglais yn ei ymdrechion i atal unrhyw ostyngiad pellach o wasanaethau yn Ysbyty Bronglais gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.

Cynigwyd gan y Cynghorydd Elwyn Vaughan

Eiliwyd gan y Cynghorydd Alwyn Evans